Verhoog de AOW en handhaaf het eigen risico!
Het probleem van het eigen risico in de zorg voor lagere inkomensgroepen
Binnen bepaalde inkomensgroepen, zoals bijv. huishoudens die uitsluitend afhankelijk zijn van een AOW-, bijstand- of Wajong-uitkering, bestaat een probleem bij het betalen van het eigen risico in de zorg. Zorgexpert Anja van Belang van ABN AMRO bepleit gerichte ondersteuning voor deze groepen om de zorgkosten beter te kunnen dragen. Ze opteert voor een verhoging van de AOW en andere uitkeringen met € 385,00. Zo worden de lasten beter verdeeld, is haar visie.
Hoeveel eigen risico betaalden AOW’ers gemiddeld in 2023?
Van de personen die in 2023 een leeftijd hadden van 65 jaar of ouder, betaalden 93% een eigen risico voor de zorg. De verdeling was als volgt:
- 73% betaalde het volledige eigen risico van € 385,00;
- 20% betaalde een deel van het eigen risico;
- 7% betaalde geen eigen risico.
De kosten van het afschaffen van het eigen risico worden ingeschat op 3,4 miljard. De kosten van het verhogen van de uitkeringsgerechtigden zijn naar schatting 5.000.000 * € 385,00 = 1,9 miljard. Wanneer allen de AOW’ers € 385,00 extra krijgen wordt de som: 1,23 miljard. Ofwel een derde van de totale afschaffingskosten.
Meer gegevens over de cijfers van de zorgkosten in 2023 vindt u hier.
Waarom AOW’ers voorrang verdienen
Personen onder de AOW-leeftijd hebben meer mogelijkheden extra inkomen te genereren. Ze kunnen meer werken, hebben mogelijk een partner die ook werkzaam is en kunnen meer financieel risico dragen. AOW’ers kunnen ook werken, maar hebben het veel moeilijker. Ze hebben immers hun hele leven al gewerkt en daarmee de economie draaiend gehouden. Het zou de politiek dus sieren, wanneer ze voor een dergelijke mensvriendelijke oplossing zou kiezen.
Meer over AOW en bijverdienen vindt u hier.
Een doelgerichte aanpak voor AOW-uitkeringen
In Nederland ontvangen maar liefst 5 miljoen mensen een uitkering. Een verhoging van deze uitkering met 32 euro per maand resulteert in een jaarlijkse toename van 385 euro. Dit komt overeen met het bedrag van het eigen risico in de zorg.
Een doelgerichte aanpak voor AOW-uitkeringen
In Nederland ontvangen 5 miljoen personen een uitkering. Een verhoging van deze uitkering met € 32,00 per maand resulteert in een jaarlijkse toename van € 385,00. Dit komt overeen met het bedrag van het eigen risico in de zorg.
Financiële impact en alternatieve benadering
De verhoging zou de overheid jaarlijks 2 miljard euro kosten. Daarnaast zou de extra zorgvraag van kwetsbare groepen kunnen leiden tot een kostenstijging van 900 miljoen euro. In totaal bedragen de kosten dan zo’n 3 miljard euro. Dat is lager dan de voorspelde stijging van de zorgkosten met 5,5 miljard euro bij afschaffing van het eigen risico, aldus Van Balen.
Eigen risico in de zorg: wat houdt dat in?
Het eigen risico is het bedrag dat verzekerden zelf moeten betalen voor hun zorgkosten. Nadat dit eigen risico is voldaan, wordt de basisverzekering van kracht. Hoewel het standaardbedrag van het eigen risico € 385,00 is, kan dit bedrag worden verhoogd. De verzekerde betaalt dan een lagere zorgpremie.
Uitzonderingen op het eigen risico en gevolgen van afschaffing daarvan
Sommige vormen van zorg vallen buiten het eigen risico, zoals bijv. een bezoek aan de huisarts. Dit wordt standaard gedekt door de basisverzekering.
Afschaffen eigen risico: kosten en gevolgen
Het afschaffen van het eigen risico betekent een aanzienlijke kostenpost. Uit een nota van Ministerie van Volksgezondheid (2023) staat de inschatting dat deze kosten jaarlijks zo’n 5,5 miljard euro zullen bedragen. Bij deze inschatting wordt rekening gehouden met extra zorgkosten, omdat de drempel om zorg te ontvangen lager wordt. Dat zou in meer behandelingen en zorgvragen kunnen resulteren. Dit effect kan overigens ook een kostenverlagende werking hebben. Zorgmijders van nu zoeken vaak te laat hulp en dienen dus duurdere behandelingen te ondergaan. Dat probleem is daarmee de wereld uit.
Analyse van zorgspecialiste Van Balen
Zorgspecialiste Van Balen deelt de analyse dat het afschaffen van het eigen risico waarschijnlijk zal leiden tot een sterke stijging van de zorgvraag, hetgeen resulteert in hogere zorgkosten. Deze kosten zouden dan opgevangen moeten worden door bijv. de premie voor de zorg of belastingen te verhogen.
Stijgende kosten van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning
Een indicatie voor de stijgende kosten bij het afschaffen van het eigen risico is te vinden in het voorbeeld van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De kosten van deze gemeentelijke regeling stegen fors nadat in 2019 de inkomensafhankelijke bijdrage voor gesubsidieerde huishoudelijke hulp werd afgeschaft en werd vervangen door een vast bedrag. Dit resulteerde in een aanzienlijke toename van de kosten, met name omdat hogere inkomens meer gebruik gingen maken van een gesubsidieerde huishoudelijke hulp.
Meer over AOW